Bức tranh 600.000 USD của Việt Nam
Chuyên gia Singapore ở lại Việt Nam nhiều tuần chỉ để tìm một bức tranh có thể đại diện cho một giai đoạn nghệ thuật ở Đông Nam Á.
Đó là lúc chính phủ Singapore khai triển sáng kiến thập kỷ trị giá 378,5 triệu USD về một không gian trưng bày lớn nhất khu vực, nằm ở hai di tích nhà nước là toà thị chính và toà án tối cao cũ. Điểm đến mang tên Phòng trưng bày nhà nước Singapore, trực thuộc Bảo tàng Nghệ thuật nhà nước Singapore, nhằm giới thiệu các tác phẩm nghệ
thuật đặc trưng nhất của quốc đảo và Đông Nam Á từ thế kỷ 19
đến nay.
Người có nhiệm vụ kiêng kị, giám định tác phẩm và tổ chức buổi triển lãm đầu tiên của Phòng trưng bày Quốc gia Singapore với tên gọi Giữa tuyên ngôn và mong ước là Phoebe Scott. Những nghiên cứu về nền nghệ thuật Việt Nam thời đoạn 1920 – 1950 đã giúp Phoebe Scott trở nên tấn sĩ chuyên ngành Lịch sử nghệ thuật tại Đại học Sydney, đồng thời được bổ nhiệm làm giám tuyển Phòng trưng bày.
Từ năm 2013, ông Eugene Tan, Giám đốc bảo tồn Nghệ thuật Singapore và Phoebe Scott đến Hà Nội nhiều lần để giới thiệu các ý tưởng, nêu mong muốn hiệp tác với bảo tồn Mỹ thuật Việt Nam. Đầu năm 2014, Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch cho phép hai bên ký kết thoả thuận hiệp tác, bắt đầu quá trình cho mượn hiện vật trong một năm.
Để chuẩn bị cho ngày khai trương phòng trưng bày, Bảo tàng Nghệ thuật nhà nước Singapore muốn sưu tập thêm một bức tranh sơn mài, dù đã có nhiều tác phẩm của các nghệ sĩ Việt. Giữa năm 2014, Phoebe Scott quyết định dành một tháng ở Hà Nội để chừng bức tranh mong muốn.
Trong số hàng nghìn tác phẩm đang được Bảo tàng Việt Nam lưu giữ, hai bên cùng nhau chọn lựa một bức tranh có thể đại diện cho cả thời đoạn, vừa là cơ hội giới thiệu nghệ thuật sơn mài ra thế giới. Sau nhiều tuần cân nhắc, các chuyên gia hai nước thống nhất chọn tác phẩm Bình minh trên nông trang của hoạ sĩ Nguyễn Đức Nùng.
"Bức tranh đặc biệt bởi cách xử lý sơn mài đẹp, nhân vật người nông dân toát lên vẻ anh hùng, mang tính biểu trưng những năm 1950 - 1960. Đây là sự bổ sung quan trọng cho các tác phẩm nghệ thuật từ Việt Nam trong bộ sưu tập của bảo tồn Nghệ thuật nhà nước Singapore", tấn sĩ Phoebe Scott nói.
Bức tranh được định giá bảo hiểm 600.000 USD vào năm 2015, biểu đạt cảnh người đàn ông với thân hình cứng rắn ra ruộng làm việc vào buổi rạng đông, khi ánh nắng sớm đang ló rạng qua những đám mây. Tác phẩm được biểu hiện trên chất liệu sơn mài, với những nguyên liệu đặc trưng của loại hình này là sơn ta, bột điệp, son. Trong đó, vàng thếp được sử dụng để tạo nên màu sắc bầu trời lúc rạng đông.
Hoạ sĩ Nguyễn Đức Nùng được biết đến là một trong những hoạ sĩ sơn mài thiên tài nhất của nền mỹ thuật đương đại Việt Nam. Tốt nghiệp trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương năm 1938, ông cũng là đời hoạ sĩ trước nhất tạo nên trào lưu vẽ tranh sơn mài khổ lớn theo phong cách hiện thực từng lớp chủ nghĩa.
Để thực hiện bức tranh, hoạ sĩ từng được cho là đã trực tiếp đi cấy ruộng để quan sát động tác của người nông dân, ghi chép độ sáng, tối, sự tương phản của màu sắc trong không gian lúc rạng đông.
"Trong bức tranh, chúng ta thấy hình ảnh người nông dân quay lưng về phía người xem. Sự lý tưởng hoá hình ảnh biểu hiện trong cơ bắp chắc khoẻ gợi nên ý nghĩa tượng trưng cho đề tài người nông dân trong tuổi này. Vùng ánh sáng màu vàng được nhấn mạnh tạo nên tính tượng hình khoẻ khoắn, gợi nên biểu tượng một Bình minh chính trị mới ở miền Bắc Việt Nam", phía Singapore nhận xét. Các chuyên gia tại đây xếp hạng bức tranh là minh chứng quan yếu về vai trò của những hoạ sĩ Đông Nam Á trong công cuộc xây dựng giang sơn thời hậu thực dân địa.
Kể lại hành trình của bức tranh, đại diện bảo tồn Mỹ thuật Việt Nam san sẻ, tổn phí Singapore bỏ ra để mượn bức tranh rất đắt đỏ. Nhiều nhất là bảo hiểm và tiền chuyển vận bằng đường hàng không. Từng bước một phải tuân theo các quy chuẩn quốc tế về chuyển vận tài sản Quốc gia. song song, họ phải cung cấp thông tin chi tiết về toà nhà triển lãm, an ninh, môi trường, số lượng khách tham quan dự kiến. Ngày 19/10/2015, bức tranh rời Việt Nam, chuẩn bị cho buổi khai trương phòng trưng bày Quốc gia Singapore vào tháng 11 cùng năm. Từng chi tiết nhỏ về tình trạng tranh được ghi nhận kỹ bởi chuyên gia Việt Nam và Singapore ở cả hai đầu, bảo đảm sự nguyên lành của tác phẩm sau mỗi lần di chuyển.
Theo các tài liệu lịch sử, bức tranh từng có mặt tại triển lãm ở Liên Xô và các nước tầng lớp chủ nghĩa Đông Âu, nhận được nhiều lời ngợi ca và có vị trí ngang hàng với tác phẩm của các hoạ sĩ Liên Xô cùng thời.
Sau khi Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam được thành lập năm 1962, Hội Mỹ thuật Việt Nam đã bàn giao bức tranh cho bảo tồn để trưng bày bộc trực. Bên cạnh đó, rạng đông trên nông trang còn được đưa vào sách giáo khoa Âm nhạc và Mỹ thuật lớp 8, trong phần qua loa về mỹ thuật Việt Nam tuổi 1954-1975.
Họa sĩ Nguyễn Sỹ Ngọc từng nhận xét: "Bố cục rất táo bạo. Tuy là đứng sấp bóng mà những chi tiết của tấm lưng trần, hai cánh tay được tác giả tập trung mô tả với sức rung cảm kỳ diệu. Ánh sáng chỉ hắt vào rất nhẹ bên má, còn hết thảy sừng sững như một nhựa sống thật. Bàn tay phải là một động tác vừa độ, quá lên cao hay xuống thấp đều không đắt".
Đại học Nghệ thuật Huế phân tích, góc nhìn trong bức tranh có thể tả chi tiết các nét đặc trưng của nhân vật như cơ bắp, y phục và bối cảnh đồng quê Việt Nam nhằm lột tả sự khoẻ khoắn, lạc quan của người dân cày trong lao động sản xuất.
Các đường ngang, chéo được cho là nhằm tạo sự thay đổi để giảm bớt sự nhàm chán cho mắt, vừa tạo độ xa gần của cảnh vật và không gian. Về mặt thị giác, các đường nét này tạo cảm giác tĩnh, thanh thản, gợi ra được vẻ yên bình vốn có của nông thôn Việt Nam.
Một số đánh giá khác cho rằng, hoạ sĩ đã vận dụng nhiều lần tỷ lệ vàng cho các chủ thể chính, phụ cho tranh. Loại bố cục này thường được tìm thấy trong những tác phẩm kinh điển ở cả Việt Nam và thế giới, tạo ấn tượng về sự hài hoà trong tâm não người xem.
Bức tranh Bình minh trên nông trang đã về lại Việt Nam ngày 12/12/2016, nhận được hơn một triệu lượt xem khi ở Singapore.
Trong thời gian khảo sát tại bảo tồn, phía Singapore còn muốn mượn bức sơn mài Xô Viết Nghệ Tĩnh thực hành bởi 6 tên tuổi lớn của nền hội hoạ Việt Nam là Nguyễn Đức Nùng, Phạm Văn Đôn, Huỳnh Văn Thuận, Trần Đình Thọ, Nguyễn Sỹ Ngọc và Nguyễn Văn Tỵ.
Tuy nhiên, bức tranh có kích tấc chiều ngang lên tới 320 cm nên khó tải, trưng bày. Kết quả chỉ duy nhất tác phẩm của hoạ sĩ Nguyễn Đức Nùng khi đó đến Singapore.
Cả hai tác phẩm rạng đông trên nông trang và Xô Viết Nghệ Tĩnh đang được trưng bày đối diện nhau tại trọng điểm phòng 15, tầng 2, phần giới thiệu bộ sưu tập tranh sơn mài của bảo tồn Mỹ thuật Việt Nam. Bảo tàng mở cửa từ 8h30 đến 17h hàng ngày, trừ ngày Tết.
Vé tham quan có giá 40.000 đồng một người lớn, 10.000 - 20.000 đồng với trẻ nít và học trò, sinh viên.
Kiều Dương
- Trang chủ
- Thời sự
- Góc nhìn
- Thế giới
- kinh dinh
- tiêu khiển
- Thể thao
- Pháp luật
- Giáo dục
- Sức khỏe
- Đời sống
- Du lịch
- Khoa học
- Số hóa
- Xe
- Ý kiến
- Tâm sự
- Video
- Ảnh
- Infographics
- Cười
- Fsell
- 24h qua
- liên tưởng Tòa soạn
- thông tin Tòa soạn
Copyright 1997 VnExpress, All rights reserved
VnExpress giữ bản quyền nội dung trên website này.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét